پیامدهای تجاوز نظامی ترکیه برای انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور

پایگاه رهنما :

 سال آینده میلادی کشور ترکیه شاهد برگزاری یکی از مهم‌ترین انتخابات‌های ریاست‌جمهوری دهه‌های اخیر خود خواهد بود که با توجه به اهمیت آن بر آینده سیاسی حزب حاکم و شخص اردوغان رئیس‌جمهور فعلی این کشور می‌توان بسیاری از تنش‌ها و تلاش‌های منطقه‌ای ترکیه را به ویژه در پرونده بحران سوریه و خاصه عملیات نظامی این کشور در منطقه عفرین تحلیل کرد. 

برای پرداختن به این موضوع ابتدا لازم است که توجه داشته باشیم کشور سوریه در پی شکست حکومت اسلامی خودخوانده داعش شاهد شکل‌گیری دو جریان متفاوت در موضوع تحولات سیاسی این کشور است که بخش اول شامل کلیت نظام سوریه و نیروهای مسلح رسمی این کشور است که به صورت علنی در میدان عملیات‌های نظامی موفق به بازپس‌گیری و تسلط بر مناطق عمده‌ای از کشور خود شده‌اند و بخش دوم نیز شامل گروه‌های سوری تحت حمایت آمریکا و ائتلاف غربی می‌شود که در عمل بر بخشی از خاک سوریه سلطه دارند که این تسلط جغرافیایی به پیچیدگی بیش از پیش اوضاع سوریه منجر شد.

 برای درک بهتر میزان حمایت مالی آمریکا از گروه‌های مسلح سوری لازم است توجه شود که تنها در سال گذشته میلادی این کشور مبلغ ۵۰۰ میلیون دلار بودجه را صرف تأمین مالی این نیروها و تجهیز آنان به سلاح‌های پیشرفته کرد تا توانایی آنها در مقابله با تهدیدات داخلی و خارجی به شکل محسوسی افزایش یابد.

در نمونه‌ای دیگر نیز خبرگزاری آناتولی ترکیه مدتی پیش گزارش داد که دولت آمریکا در روزهای جمعه 16 و سه‌شنبه 19 ژانویه سال جاری و همزمان با شروع گلوله‌باران عفرین با توپخانه ترکیه، محموله‌هایی نظامی را  به شهر «تل‌ابیض» تحت سلطه نیروهای سوریه دموکرات ارسال کرده است که به عقیده مقامات آنکارا دریافت‌کنندگان واقعی این محموله‌ها نیروهای حزب کردستان ترکیه «پ.ک.ک» بوده‌اند که از سوی آنکارا یک سازمان تروریستی شناخته می‌شوند.

از سوی دیگر منابع ترکیه‌ای مدعی هستند که آمریکا با انجام عملیات‌های مداوم شناسایی و اطلاعاتی، نیروهای پ.ک.ک را در جریان مقابله با نیروهای مسلح ترکیه یاری می‌کند که یک نمونه آن استقرار تعداد تقریبی هزار چریک وابسته به پ.ک.ک در نزدیکی گذرگاه تل ابیض واقع در شهرستان آقجه قلعه ترکیه آن هم بلافاصله پس از رصد منطقه با پهپادهای آمریکایی و شناسایی تحرکات ارتش ترکیه از سوی آنهاست.

اما آنچه در روزهای اخیر بیش از همه مورد توجه تحلیلگران سیاسی و نظامی قرار گرفته است، توانایی بالای  کردها در مقابله با توان هوایی و زرهی ترکیه بوده است که به نوعی موجب شده توان ارتش ترکیه در جایگاه یک قدرت منطقه‌ای با چالش‌های جدی روبه‌رو شود، آن هم به این دلیل که در طی نخستین روزهای شروع عملیات شاخه زیتون تعداد زیادی از خودروها و زره‌پوش‌های ترکیه منهدم شدند که برخی منابع اطلاعاتی سلاح به کار رفته از سوی کردها را موشک تاو اعلام کرده‌اند که در نتیجه به کارگیری آن تاکنون تلفات انسانی سنگینی به ارتش ترکیه وارد شده است که هر چند آنکارا از اعلام دقیق آن سر باز می‌زند، اما بنا بر گزارش دیده‌بان حقوق بشر سوریه طی دو هفته نخست عملیات شاخه زیتون بیش از 22 نظامی ترکیه و 123 معارض سوری تحت حمایت ترکیه کشته شده‌اند.

از این رو در هفته‌های گذشته هر چند اردوغان با ادبیاتی تند از سیاست آمریکا در منطقه انتقاد می‌کند و حتی نسبت به تلافی اقدامات واشنگتن اظهاراتی را هم مطرح کرده است، اما پر واضح است که دولت آمریکا در راستای حفظ منطقه نفوذ خود در شمال غرب سوریه آماده تحمل هر نوع هزینه سیاسی در مقابل ترکیه است و به همین دلیل همچنان اقدام به ارائه تسلیحات ضد زره و دوش پرتاب ضد هوایی به معارضان سوری تحت حمایت خود می‌کند که مورد آخر به تازگی موجب ساقط شدن  یکی از جنگنده‌های پیشرفته میگ 25 روسی و کشته شدن خلبان آن شد.

با توجه به آنچه بیان شد، ترکیه در عفرین راه دشواری را در پیش دارد و آنگونه که شواهد تاریخی نیز اثبات می‌کند، یک ارتش منظم مهاجم هیچ‌گاه نمی‌تواند در مقابل نیروهای شبه‌نظامی و بومی پیروزی چشمگیری به دست آورد؛ لذا آنکارا اکنون که قوای زرهی و هوایی ترکیه از آسیب‌پذیری بالایی در مقابل تسلیحات نوین کردها برخوردار است، ناچاراً تنها می‌تواند با تغییر راهبرد درگیر کردن مستقیم ارتش خود در کوهستان‌های عفرین و عملیات شاخه زیتون،  بیش از پیش به پشتیبانی و تقویت قوای شبه‌نظامی سوری تحت حمایت خود در مقابله با قوای کرد بپردازد که حواشی و پیامدهای آن نیز برای ترکیه کم نخواهد بود.
در پایان باید توجه داشت که ترکیه به هیچ عنوان قادر به پذیرش تلفات سنگین انسانی در مقابل کردها نیست و افزایش تلفات این کشور در جریان تجاوز به عفرین زمینه را برای افزایش مخالفت‌های افکار عمومی ترکیه با این اقدام و سیاست آنکارا و به ویژه شخص اردوغان فراهم خواهد کرد که با توجه به در پیش‌رو بودن انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه در سال آینده میلادی می‌توان هزینه‌های سیاسی سنگینی را برای اردوغان و جناح همراه او داشته باشد که یکی از گزینه‌های محتمل آن شکست اردوغان در مقابل احزاب و شخصیت‌های مخالف جنگ‌افروزی‌های آنکارا است. مرتضی میر لوحی